Η δροµέας που έσπασε ένα ταµπού

Είναι µικροκαµωµένη, µε εύθραυστα δάχτυλα και γκρίζα κατσαρά µαλλιά. Ανοίγει το άλµπουµ µε τις ασπρόµαυρες φωτογραφίες και τα κιτρινισµένα αποκόµµατα εφηµερίδων. Σε όλες βλέπεις το ίδιο κορίτσι, µε τις κοτσίδες και τον αριθµό «606» στο στήθος. Πέρασαν 36 χρόνια από τότε που η Ζωζώ Χριστοδούλου έσπασε ένα ταµπού.

Κάθεται µε τα γόνατά της ενωµένα. Φοράει ένα πορτοκαλί µπλουζάκι από τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2004 και περιεργάζεται κειµήλια µιας άλλης εποχής: µετάλλια, κύπελλα και τρία φύλλα ελιάς πίσω από µια διάφανη ζελατίνα. «Είναι από το κλαδί ελιάς που µου έδωσαν στην εκκίνηση. Οταν τερµάτισα, απέµειναν αυτά...», λέει.

Το 1974 η Ζωζώ Χριστοδούλου έγινε η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα που έτρεξε στον Μαραθώνιο. Μέχρι τότε οι διοργανωτές των αγώνων δεν θεωρούσαν ότι οι γυναίκες έχουν το σθένος για να καλύψουν µεγάλες αποστάσεις.

Στους Ολυµπιακούς του ‘72 τις άφηναν να τρέχουν µέχρι 1.500

µέτρα. Στον στίβο επικρατούσε το άβατο για τις γυναίκες έως το 1928. Στους πρώτους νεώτερους Ολυµπιακούς Αγώνες το 1896, στη σκιά του Σπύρου Λούη ξεδιπλώθηκε η ιστορία της Σταµατίας Ρεβύθη. Η 30χρονη προσπάθησε να τρέξει στον Μαραθώνιο µαζί µε τους άνδρες. Οι διοργανωτές τής το απαγόρευσαν. Τελικά διήνυσε τη διαδροµή µόνη της, την εποµένη του αγώνα, σε 5 ώρες και 30 λεπτά, αλλά δεν της επέτρεψαν να τερµατίσει µέσα στο Καλλιµάρµαρο.

Η Ζωζώ Χριστοδούλου αγάπησε το τρέξιµο από µικρή. Αλλά οι απαγορεύσεις και οι περιορισµοί δεν την προίκισαν µε φιλοδοξίες για πολλά χιλιόµετρα. Το 1968 παρουσιάστηκε στον προπονητή Ηλία Αντζουλάτο ως αθλήτρια των 100 και 200 µέτρων. «Είδα όµως ότι ήταν µικρόσωµη και αργή και την έβαλα στις µεγάλες αποστάσεις», θυµάται ο κ. Αντζουλάτος.

Η αθλήτρια και ο προπονητής της έµαθαν από τις εφηµερίδες το 1974 ότι για πρώτη φορά θα έτρεχαν στον Μαραθώνιο της Αθήνας γυναίκες. Συνολικά 44, όλες από το εξωτερικό. «Τρίτη το έµαθα, Σάββατο έτρεξα», λέει η κ. Χριστοδούλου. Είχε ζητήσει από τους διοργανωτές να της επιτρέψουν να συµµετάσχει, αλλά χρειαζόταν να προσκοµίσει χαρτί γιατρού. Οταν οι γιατροί τη ρωτούσαν αν είχε κάνει προετοιµασία, απαντούσε αρνητικά. «Μου έλεγε ότι δεν µπορούσε να πει ψέµατα. Είχε µια µοναδική ευκαιρία και η ειλικρίνεια θα την κατέστρεφε», λέει ο κ. Αντζουλάτος. Τελικά ο καρδιολόγος Εµµανουήλ Χριστοδουλάκης έδωσε τη συγκατάθεσή του και η 23χρονη τότε αθλήτρια βρέθηκε στην αφετηρία.

«Πήγαινα µε σκοπό να τερµατίσω. Πολλοί νόµιζαν πως ήθελα να αποδείξω ότι οι γυναίκες µπορούν. Αλλά εµένα δε µ’ ενδιέφερε αυτό. Ηθελα να τρέξω», λέει η κ. Χριστοδούλου.

Ολοκλήρωσε τότε την προσπάθειά της σε 5 ώρες και ένα λεπτό. Τερµάτισε έκτη ανάµεσα στις γυναίκες και πέρασε κοντά στους 200 άνδρες. «Να σου πω πού κουράστηκα; Εδώ, στο στόµα», λέει. «Γιατί σε όλη τη διαδροµή ο κόσµος έλεγε:

“Η Ελληνίδα είσαι; Πρώτη θα βγεις!” και κουράστηκα στο στόµα από το να χαµογελάω...».