Ούτε διαγωνισμός του ΑΣΕΠ να ήταν!!

Εχει νόημα να κρίνει και να κατακρίνει κανείς το νέο Big Brother; Και ναι, και όχι. Ναι, γιατί πόσο να αγνοήσεις από υπεροψία, κούραση ή αδιαφορία το γεγονός ότι διαγκωνίστηκαν 5.000 υποψήφιοι (σύμφωνα με τα ρεπορτάζ) για μια από τις 14 θέσεις στο απόλυτο τηλεοπτικό υποπροϊόν; Οχι, γιατί οτιδήποτε γράφεται λειτουργεί ως έμμεση διαφήμιση.

Οφείλουμε, επίσης, να αναρωτηθούμε πόσο μας απειλούν τα ριάλιτι σε καιρούς έντονης ψυχικής δυσανεξίας, κοινωνικού αναβρασμού και οικονομικής δυσπραγίας. Και όμως· η μικρή ελληνική αγορά μπορεί ακόμα να ντύνεται ακριβά, να τρέφεται ακριβότερα και να καθηλώνεται (είτε για να απολαύσει είτε για να χλευάσει) από θεάματα trash αισθητικής και άποψης.

Θα ήταν πολύ βολική απάντηση ότι η αθρόα προσέλευση αγοριών και κοριτσιών για να εκτεθούν σε αυτό το εξευτελιστικό τσίρκο οφείλεται σε οικονομικούς λόγους. Ασφαλώς τα 200.000 ευρώ του νικητή (;) είναι εξαιρετικά ελκυστικά. Ομως, ότι η ανέχεια οδηγεί τους ανθρώπους αυτούς στην εκπόρνευση είναι μάλλον πολύ φτωχή ερμηνεία.

Αν προκαλεί ανησυχία η, κατ’ αρχήν, τηλεθέαση και το αδιαμφισβήτητο ενδιαφέρον (5.000 υποψήφιοι ούτε σε προκήρυξη του ΑΣΕΠ δεν ανταποκρίνονται) είναι ότι παρά τις επικριτικές ριπές που δέχεται σχεδόν καθημερινά η «κοινωνία του θεάματος» παραμένει ισχυρή και διαρκώς ανατροφοδοτούμενη. Οι οικονομικοί λόγοι είναι η μια πλευρά. Η άλλη έχει να κάνει με την (τηλεοπτική) έλλειψη αντίπαλου δέους. Οι εξαιρέσεις εκπομπών και σταθμών δεν εξισορροπούν τη δυναμική του χυλού.

Κάθε τόσο Τζούλιες και Ελίνες ξεπροβάλλουν και συζητιούνται ευρύτατα, είτε ως φαινόμενα των καιρών είτε ως κατασκευές της εποχής ή ως προσοδοφόρες επιχειρήσεις. Οπως και να ’χει, συζητιούνται. Αναδύονται από την ανωνυμία, θαυμάζονται ή λοιδορούνται - δεν έχει σημασία. Βρίσκουν τρόπους να υπάρχουν ως αναγνωρίσιμα πρόσωπα έστω και με αμφιλεγόμενα ή μηδενικά προσόντα. Το όριο είναι τα πίξελ που τοποθετούνται στα επίμαχα σημεία.

Η «άλλη τηλεόραση», που δεν ανεβάζει την αδρεναλίνη, θέλει χρόνο και επιμονή για να αντιπαρατεθεί στο εύκολο και παρασιτικό. Χρειάζεται γερό εκπαιδευτικό προσανατολισμό που να οξύνει το κριτήριο της επιλογής και να οδηγεί στην εκπομπή εκείνη η οποία μπορεί να συντροφεύσει, να προτείνει, να κεντρίσει επιθυμίες και φαντασία. Οχι εύκολα και ωμά. Αλλά πλουραλιστικά, εκκεντρικά. Να βοηθάει στην οργανωμένη γνώση και έκφραση. Να ενημερώνει προστατεύοντας τον διάλογο, ενεργοποιώντας την κρίση, καλλιεργώντας την κοινωνικότητα. Οταν αναδιατάσσονται συνεχώς το ιδιωτικό και το δημόσιο, και το ένα εισβάλλει μέσα στο άλλο, η ασάφεια που προκύπτει θολώνει την πραγματικότητα, κακοποιεί την αμεσότητα.

Το τηλεοπτικό τοπίο έχει πάψει να μας αιφνιδιάζει, είτε προς το καλό είτε προς το κακό. Μέσα σε αυτήν την απάθεια ευδοκιμούν κυρίως ψώνια και δράματα.