"1984-Ο Μεγάλος Αδελφός"

Κρίση. Οικονομική και πολιτική. Κοινωνική και πολιτιστική. Κρίση ιδεών και ηθών. Μια κρίση που την προκάλεσαν τα σύγχρονα οικονομικοπολιτικά καθεστώτα, η κοσμοκρατορία του χρήματος, η αμάθεια και η αδιαφορία. Όλα τα παραπάνω έχουν προκαλέσει παγκόσμια φτώχεια, τρομολαγνεία, χειραγώγηση, δυστυχία. Καθημερινά, κεκτημένες ελευθερίες μειώνονται. Ζούμε σε ένα σκοτεινό παρόν και ένα ακόμα πιο δυσοίωνο μέλλον μας περιμένει. Τα παραπάνω, μοιάζουν λίγο με τις καταστάσεις που περιγράφονται στο συγγραφικό έργο «1984 – Ο Μεγάλος Αδελφός»
Το βιβλίο γράφτηκε το 1948 από τον Τζωρτζ Όργουελ, μιλάει για το 1984 και συμβαίνει πλέον σήμερα. Ένα προφητικό μανιφέστο που περιγράφει ένα δυστοπικό μέλλον, όπου το ολοκληρωτικό καθεστώς του «Μεγάλου Αδελφού», παρακολουθεί συνέχεια τους πάντες και τα πάντα. Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο κυβερνάται από το "Κόμμα". Κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας είναι ο Γουίνστον Σμιθ, ο οποίος είναι μέλος του «Κόμματος» όντας δημόσιος υπάλληλος. Ζει στην απόλυτη μοναξιά, γεμάτος φόβο και μίσος για τον "Μεγάλο Αδελφό". Βαθιά μέσα του γνωρίζει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι ουσιαστικό ώστε να αλλάξει τα πράγματα, δεν μπορεί όμως και να συμφιλιωθεί με την υπάρχουσα κατάσταση. Γνωρίζει πως δεν πρέπει να εμπιστευτεί κανέναν και είναι αναγκασμένος να καταπιέζει συνεχώς τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του, αφού το αντίθετο μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του.
Κατά τη γνώμη μου, το «1984» είναι ένα βιβλίο που όλοι πρέπει κάποια στιγμή να το διαβάσουν. Δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα, αλλά ένα μάθημα ζωής που ταρακουνάει τον κόσμο του αναγνώστη συθέμελα. Είναι εκπληκτικό το ότι αυτά που περιγράφονται μέσα στις σελίδες του βιβλίου, πλέον εμφανίζονται όλο και πιο έντονα και στη δική μας κοινωνία. Στο μυθιστόρημα του Όργουελ, τηλεοθόνες ελέγχουν την κάθε κίνηση των πολιτών και ιδιαίτερα των μελών του «Κόμματος». Ασκείται ιδεολογική χειραγώγηση, προπαγάνδα, ενώ τιμωρούνται με φυλάκιση όποιοι υποπέσουν σε εγκλήματα σκέψης. Επικρατεί κρατική τρομοκρατία και συνεχόμενοι πόλεμοι, με πρόσχημα την ασφάλεια των πολιτών. Όλα αυτά θυμίζουν τις σημερινές κάμερες, τις τηλεφωνικές γραμμές που παρακολουθούνται, τη χειραγώγηση της σκέψης που γίνεται μέσα από όλα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τις φυλακές υψίστης ασφαλείας και τους συνεχόμενους πολέμους εναντίον «τρομοκρατών» που θεωρούνται απειλή για την παγκόσμια ειρήνη. Αλλά υπάρχουν και άλλα γεγονότα καλύτερα κρυμμένα. Για παράδειγμα η σχέση της γλώσσας με την σκέψη, καθώς ο «Μεγάλος Αδελφός» περιορίζει την γλώσσα σε μια προσπάθεια να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η σύλληψη αυτή του συγγραφέα, ότι δηλαδή η γλώσσα σχετίζεται άμεσα με την σκέψη και απλοποιώντας την γλώσσα απλοποιείται και η σκέψη. Το σύστημα του «Μεγάλου Αδελφού» έχει επίτηδες απλοποιήσει υπερβολικά την γλώσσα, καταργώντας συνεχώς λέξεις, σε μία προσπάθεια να μειώσει το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Άλλωστε από τη μελέτη της ιστορίας δεν φαίνεται ότι το επίπεδο της γλώσσας αντικατοπτρίζει και το επίπεδο της κοινωνίας; Οι πρωτόγονοι άνθρωποι μιλούσαν πιο απλοϊκή γλώσσα, χρησιμοποιώντας λίγες λέξεις ενώ οι άνθρωποι των νεότερων ανεπτυγμένων κοινωνιών ανέπτυξαν πιο πολύπλοκα γλωσσικά συστήματα. Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το κομμάτι που το «Κόμμα» χρησιμοποιεί τον τζόγο για να κρατάει απασχολημένο το πλήθος, κάτι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει και σήμερα…

Θα ήθελα να κλείσω με τα τρία συνθήματα του «Κόμματος» που αναφέρονται στο βιβλίο:

Ο πόλεμος είναι ειρήνη
Η ελευθερία είναι σκλαβιά
Η άγνοια είναι δύναμη